Przejdź do treści

Pochodzenie wyrazu – łacina

Witamy w sekcji „Pochodzenie wyrazu: łacina” naszego Słownika Wyrazów Obcych, która jest swoistym hołdem dla wpływu, jaki ten starożytny język wywarł na polszczyznę. Łacina, będąca niegdyś lingua franca świata zachodniego, odegrała kluczową rolę w rozwoju języków europejskich, w tym również polskiego.

W tej sekcji słownika skupiamy się na słowach, które zawędrowały do naszego języka bezpośrednio z łaciny lub za jej pośrednictwem. Są to terminy, które od wieków stanowią podstawę w dziedzinach takich jak medycyna, prawo, nauki humanistyczne, a także w codziennym języku. Łacińskie korzenie wielu z tych słów odzwierciedlają głęboką historyczną i kulturową łączność Polski z dziedzictwem europejskim.

Zapoznawanie się z tymi słowami to nie tylko leksykalna podróż, ale także fascynująca eksploracja naszej językowej i kulturowej historii. Wiele z tych terminów nie tylko wzbogaca nasz język, ale także przypomina o uniwersalnych wartościach i ideach, które są wspólne dla kultury europejskiej.

Zachęcamy do odkrywania łacińskiego dziedzictwa w polskim słownictwie, które jest świadectwem długotrwałych związków naszego języka z bogatą tradycją antycznej łaciny.

RADIACJA

    (łac. radiatio – promieniowanie) fiz. wysyłanie energii w postaci strumienia cząstek lub fal elektromagnetycznych

    RACJONALNY

      (łac. rationalis – rozsądny) 1. oparty na rozumie, rozsądny 2. uzasadniony

      QUI PRO QUO

        [czyt. kwi pro kwo] (łac. dosł. kto za kogo) pomylenie jakiegoś człowieka z kimś innym

        QUERELA

          (łac. skarga) lit. odmiana elegii antycznej, występująca w postaci ostatniej mowy osoby, która czeka na śmierć lub w postaci skargi… Czytaj dalej »QUERELA

          QUASI

            [czyt. kwazi] (łac.) „niby”, „jakby”, „jakoby” – wyraz dodawany przed innymi słowami np. quasi-reportaż, quasi-naukowy

            PAKT

              (łac. pactum – umowa) układ, umowa

              PAGINACJA

                (łac. pagina – karta papieru) numeracja kolejnych stron tekstu

                PAENULA

                  [czyt. penula] (łac.) gruby i długi płaszcz podróżny z wełny lub skóry, przypominający poncho, noszony w starożytnym Rzymie

                  PACYFIKACJA

                    (łac. pacificatio – uspokajanie) wojsk, tłumienie buntu lub powstania, przeprowadzone przy pomocy sil zbrojnych

                    OBWOLUTA

                      (łac. obvolutus – owinięty) papierowa okładka chroniąca oprawę książki

                      OBSTRUKCJA

                        (łac. obstructio – zamknięcie) 1. przeszkadzanie, utrudnianie, hamowanie czegoś 2. med. zatwardzenie

                        OBSKURANTYZM

                          (łac. obscurus – ciemny, ukryty) zacofanie, ciemnota, wstecznictwo

                          OBSESJA

                            (łac. obsessio – zamknięcie) 1. med. natrętna, nieustannie powracająca myśl, objaw nerwicy 2. pot. przesadne, nieustanne zajmowanie się jedną sprawą,… Czytaj dalej »OBSESJA

                            OBSERWATORIUM

                              (łac. observator-ten, który przygląda się) placówka naukowa prowadząca badania i obserwacje, przede wszystkim astronomiczne

                              OBSCENICZNY

                                (łac. obscenus) nieprzyzwoity, bezwstydny

                                OBLITERACJA

                                  (łac. oblitteratio – zatarcie, zapomnienie) 1. zatarcie się np. napisu 2. med. zarastanie naczyń krwionośnych lub przewodów tkanką łączną

                                  OBLIGOWAĆ

                                    (łac. obłigare) zobowiązywać, obarczać obowiązkiem

                                    OBLIGATORYJNY

                                      (łac. obligatorius -obowiązujący) obowiązkowy, wymagany

                                      OBIEKTYWNY

                                        (łac. obiectum – przedmiot rzecz) 1. bezstronny, rzeczowy 2. fiłoz. istniejący niezależnie od czyjejś świadomości

                                        OBIEKT

                                          (łac. obiectum – przedmiot) 1. rzecz, przedmiot 2. budynek