Przejdź do treści

Pochodzenie wyrazu – łacina

Witamy w sekcji „Pochodzenie wyrazu: łacina” naszego Słownika Wyrazów Obcych, która jest swoistym hołdem dla wpływu, jaki ten starożytny język wywarł na polszczyznę. Łacina, będąca niegdyś lingua franca świata zachodniego, odegrała kluczową rolę w rozwoju języków europejskich, w tym również polskiego.

W tej sekcji słownika skupiamy się na słowach, które zawędrowały do naszego języka bezpośrednio z łaciny lub za jej pośrednictwem. Są to terminy, które od wieków stanowią podstawę w dziedzinach takich jak medycyna, prawo, nauki humanistyczne, a także w codziennym języku. Łacińskie korzenie wielu z tych słów odzwierciedlają głęboką historyczną i kulturową łączność Polski z dziedzictwem europejskim.

Zapoznawanie się z tymi słowami to nie tylko leksykalna podróż, ale także fascynująca eksploracja naszej językowej i kulturowej historii. Wiele z tych terminów nie tylko wzbogaca nasz język, ale także przypomina o uniwersalnych wartościach i ideach, które są wspólne dla kultury europejskiej.

Zachęcamy do odkrywania łacińskiego dziedzictwa w polskim słownictwie, które jest świadectwem długotrwałych związków naszego języka z bogatą tradycją antycznej łaciny.

ABSOLUTYZM

    (łac. absolutus – uwolniony, doskonały) ustrój państwowy, w którym do monarchy należy nieograniczona władza

    ABSOLUTORIUM

      (łac. od absolutus – uwolniony) 1. akt parlamentu potwierdzający prawidłowe wykonanie określonej działalności finansowej, np. budżetu 2. ukończenie studiów bez… Czytaj dalej »ABSOLUTORIUM

      ABSOLUT

        (łac. absolutus – uwolniony, doskonały) byt doskonały, niezależny, nieograniczony, wieczny

        ABSOLUCJA

          (łac. absolutio – uwolnienie) 1. rozgrzeszenie, odpuszczenie grzechów 2. uwolnienie od oskarżeni

          ABSENCJA

            (łac. absentia – nieobecność) nieobecność, przede wszystkim w szkole, w miejscu pracy

            ABREWIACJA

              (łac. abbreviatio – skrócenie) skrót wyrazu

              AB OVO

                (łac. dosł. od jajka) od początku

                ABORYGEN

                  (łac. aborigines – Abory-ginowie, od ab origine – od początku) pierwotna ludność danego kraju

                  ZODIAK

                    (łac. zodiacus) pas sfery niebieskiej, przez który przechodzą drogi Księżyca, Słońca oraz wszystkich planet (oprócz Plutona), podzielony na 12 części… Czytaj dalej »ZODIAK

                    ZELOTA

                      (łac. zelotes) człowiek głoszący coś z zapałem i zaangażowaniem

                      ZEFIR

                        (łac. zephyrus – wiatr zachodni) łagodny, ciepły wietrzyk

                        WARIANT

                          (łac. varians, variantis – zmieniający się) 1. inna wersja, odmiana 2. inne, nowe opracowanie motywu, tematu

                          WARIACJA

                            (łac. variatio – odmiana) 1. przeróbka, przekształcenie 2. pot. obłęd, szaleństwo 3. wariacje muzyczne – modyfikacje tematu muzycznego w obrębie… Czytaj dalej »WARIACJA

                            WARIABILIZM

                              (łac. variabilis – zmienny) filoz. nurt głoszący zmienność i relatywność; heraklityzm

                              WAPORY

                                (łac. vapor – para wodna) daw. opary, wyziewy

                                WANDAL

                                  (łac. Vandali – Wandale – nazwa plemienia germańskiego) człowiek niszczący z premedytacją powszechny dobytek kulturalny i społeczny

                                  WALOR

                                    (łac. valor) 1. wartość, zaleta 2. ekon. akcja, papier wartościowy

                                    WALETA

                                      (od łac. vale – bądź zdrów) lit. wierszowany utwór występujący przede wszystkim w literaturze staropolskiej, poruszający temat emocji i refleksji… Czytaj dalej »WALETA

                                      WAKUUM

                                        (łac. vacuum) fiz. próżnia

                                        WAKUOMETR

                                          (łac. vacus – próżny, gr. metrein – mierzyć) urządzenie wykorzystywane do mierzenia ciśnienia niższego niż ciśnienie atmosferyczne; próżniomierz