ANTE MERIDIEM
(łac.) przed południem; skrót: a.m.
Witamy w sekcji „Pochodzenie wyrazu: łacina” naszego Słownika Wyrazów Obcych, która jest swoistym hołdem dla wpływu, jaki ten starożytny język wywarł na polszczyznę. Łacina, będąca niegdyś lingua franca świata zachodniego, odegrała kluczową rolę w rozwoju języków europejskich, w tym również polskiego.
W tej sekcji słownika skupiamy się na słowach, które zawędrowały do naszego języka bezpośrednio z łaciny lub za jej pośrednictwem. Są to terminy, które od wieków stanowią podstawę w dziedzinach takich jak medycyna, prawo, nauki humanistyczne, a także w codziennym języku. Łacińskie korzenie wielu z tych słów odzwierciedlają głęboką historyczną i kulturową łączność Polski z dziedzictwem europejskim.
Zapoznawanie się z tymi słowami to nie tylko leksykalna podróż, ale także fascynująca eksploracja naszej językowej i kulturowej historii. Wiele z tych terminów nie tylko wzbogaca nasz język, ale także przypomina o uniwersalnych wartościach i ideach, które są wspólne dla kultury europejskiej.
Zachęcamy do odkrywania łacińskiego dziedzictwa w polskim słownictwie, które jest świadectwem długotrwałych związków naszego języka z bogatą tradycją antycznej łaciny.
(łac.) przed południem; skrót: a.m.
(łac.) w roku Pańskim; skrót: A.D.
(łac. annales – roczniki, od annus – rok) roczniki, kroniki
(łac. animus – duch) zapał, odwaga, energia, werwa
(łac. animosus – odważny, zawzięty) uraza, niechęć, antypatia
(fr. animisme, od łac. anima – dusza) 1. pogląd przypisujący zwierzętom i rzeczom duszę 2. sposób traktowania zwierząt i rzeczy… Read More »ANIMIZM
(łac. dosł. ożywiciel) 1. autor serii rysunków w filmie animowanym 2. aktor poruszający marionetkami i kukiełkami w teatrze lalkowym 3.… Read More »ANIMATOR
(łac. animatio, od anima – dusza, życie) 1. ożywianie 2. film. konstrukcja ciągu pojedynczych U zdjęć rysunków mających, przy wyświetlaniu… Read More »ANIMACJA
(fr. annexionisme, z łac. annexio – przyłączenie) nurt polityczny postulujący powiększanie własnego państwa przez przyłączanie siłą obszarów i innych państw
(łac. annexio – przyłączenie) wcielenie siłą do jakiegoś państwa obszaru (lub jego części) innego państwa steroide deutschland
(łac. annexus – przyłączony) 1. dodatek będący uzupełnieniem tekstu książki lub pisma – np. podania 2. uzupełniający pewną całość element… Read More »ANEKS
(łac. anus – odbyt) odbytniczy, związany z odbytem
(łac. amuletum) niewielki przedmiot o właściwościach magicznych, chroniący przed niebezpieczeństwem, chorobą
(łac. amputatio – odcięcie) operacyjne usunięcie chorej kończyny, organu lub ich części
(łac. ampulla – buteleczka na olejki i leki) 1. niewielkie, szczelnie zamknięte szklane naczynie, zawierające jednorazową dawkę leku 2. naczynie… Read More »AMPUŁKA
(łac. amplitudo – wielkość, przestronność) 1. najwyższa wartość zmieniającej się okresowo wielkości 2. meteorol. różnica między maksymalną a minimalną temperaturą
(łac. admortisatio – umorzenie) 1. osłabianie, łagodzenie wstrząsów 2. zmniejszenie wartości środków trwałych przedsiębiorstw
(fr. ambulance, z łac. ambulare – spacerować, przechadzać się) pojazd przewożący chorych lub rannych; karetka pogotowia
(łac. ambo, ambonis – pulpit) 1. w kościele – miejsce wygłaszania kazań 2. łow. stanowisko umieszczone na drzewie lub słupie,… Read More »AMBONA
(łac. ambo – obaj, valere – mieć znaczenie) zawierający cechy przeciwstawne, dwuwartościowy